[euskarazko hitzak bila Nola Erran hiztegiaren barnean]

euskarazko hitzetan

rester

rester /ʀɛste/ // 1 verbe intransitif
a)
dans un lieu gelditu baratü (ZU) egon geratu (zab.)
rester au lit
ohean egon
il ne faut pas rester au lit une fois qu'on est bien réveillé!
ontsa iratzartu ondoan ez da ohean egon behar!
rester à la maison
etxean gelditu
le jeune homme était resté à la maison à cause du mauvais temps
mutiko gaztea etxean gelditua zen aro txarrarengatik motikoa etxen egon zen aro txarrarengatik (ZU)
rester chez soi
etxen egon
rester (à) dîner/déjeuner
afaltzen/bazkaltzen gelditu aiharitan/bazkaritan baratü/egon (ZU)
la voiture est restée dehors/au garage
autoa kanpoan/garajean egon da
ça m'est resté là familierou en travers de la gorge
hori zintzurrean trebeska gelditu zait
rester à regarder la télévision
telebistari beha egon telebistari so egon (ZU)
naturellement, ça reste entre nous
bistan da, hau gure artean gelditzen da
il ne peut pas rester en place
nehon ez dagoke larruaren barnean ez dagoke ezin egona/edena dü (ZU)
b)
dans un état gelditu egon
rester éveillé/immobile
iratzarririk/geldirik egon
rester indifférent devant qch/insensible à qch
zerbaiten aitzinean hotz/soraio egon
rester célibataire
ezkongabe/donado/mutxurdin gelditu/egon ezkongabe baratü/egon (ZU)
rester handicapé à vie
bizi guziko ezindurik gelditu bizi orotako ezintürik baratü (ZU)
rester debout
zutik egon
 = ne pas se coucher jaikirik egon
la nuit il restait souvent debout, surtout quand il y avait quelques enfants malades dans son petit groupe
gauaz jaikirik egoten zen askotan, bereziki haur eri bat edo beste zuenean bere talde ttipian
il est resté très timide
biziki herabe gelditu da zinez ahalkor baratü da (ZU)
c)
 = subsister gelditu baratü (ZU)
rien ne reste de l'ancien château
lehengo gaztelutik ez da deus gelditzen leheneko gaztelütik ez da deüs baratzen (ZU)
c'est le seul parent qui leur reste
hura da gelditzen zaien ahaide bakarra hura da baratzen zaien askazi bakotxa (ZU)
c'est tout l'argent qui leur reste
gelditzen zaien diru guzia han dute
d)
 = durer gelditu
le surnom lui est resté
izengoitia gelditu zaio izengaintikoa baratü zaio (ZU)
e)  = mourir familier
y rester
hil
il a bien failli y rester
hiltzer da abantxü han baratü da (ZU)
f) locutions rester sur:
 + impression gelditu
je suis resté sur ma faim
après un repas gosearekin gelditu naiz
à la fin d'une histoire, d'un film erdi gose/ase gabe gelditu naiz
sa remarque m'est restée sur le cœur
haren xixta/oharra bihotzaren gainean gelditu zait
mon déjeuner m'est resté sur l'estomac
bazkaria urdailaren gainean gelditu zait bazkaria estomakean baratü zait (ZU)
ça m'est resté sur l'estomac familier figuré
hori gaitzitu zait
ne restons pas sur un échec
ez gaitezela hutsegite batean geldi ez gitean hütsegite batetan egon (ZU)
en rester à:
 = ne pas dépasser -an gelditu
les pourparlers en sont restés là
solasak horretan gelditu dira
où en étions-nous restés dans notre lecture?
zertan geldituak ginen gure irakurketan?
restons-en là
gauden horretan
2 verbe impersonnel
il reste encore un peu de pain
oraino ogi pixka bat gelditzen da orano ogi amiñi bat baratzen da (ZU)
il leur reste juste de quoi vivre
doi-doia bizitzekoa gelditzen zaie
il me reste à faire ceci
hau gelditzen zait egiteko
il reste beaucoup à faire
anitz gelditzen da egiteko hanitx baratzen da egiteko (ZU)
il ne me reste que toi
ez zaidak nehor hi baizik gelditzen ez zitadak hi baizik baratzen (ZU)
il n'est rien resté de leur maison
haien etxetik ez da deus gelditu
le peu de temps qu'il lui restait à vivre
bizitzeko gelditzen zitzaion denbora poxia bizitzeko baratzen zeion denbora apürra (ZU)
il ne me reste qu'à vous remercier
ez zait zuri eskerren ematea baizik gelditzen
il restait à faire 50km
50 km gelditzen ziren kurritzeko
(il) reste à savoir si ...
ikusi behar ea...-en
il n'en reste pas moins que ...
horrek ez du kentzen...-ela