[euskarazko hitzak bila Nola Erran hiztegiaren barnean]

euskarazko hitzetan

remuer

remuer /ʀəmɥe/ // 1 verbe transitif
a)
 = bouger mugitu higitu igitü (ZU) zotükatü (ZU)
quand la musique s'arrêta, elle remua les paupières plusieurs fois, comme si elle sortait d'un songe
musika gelditu zenean, betezpalak aldi bat baino gehiago higitu zituen, amets batetik ateratzen balitz bezala
le grand Albret raconte qu'au moment où ses chasseurs voulaient attraper des faucons dans une grande forêt, ils en avaient vu un, accroché à une branche, qui ne remuait pas
Albret handiak dio bere ihizlariak oihan handi batetan ari ziradialarik mirotz edo falku hatzaman nahiz, bat ikusi züela adar bati lotürik, zotükatzen ez zena (ZU)
remuer la queue
 sujet:vache, écureuil, chien buztana higitu/mugitu
b)  + objet
 = déplacer mugitu higitu igitü (ZU)
 = secouer inarrosi iharrausi (ZU)
il aurait voulu remuer beaucoup de monde, faire beaucoup de bruit, avoir trois secrétaires sous ses ordres, et un grand dîner politique une fois par semaine
nahiko zuen jende anitz inarrosi, anitz harrabots egin, hirur idazkari ukan bere menean, eta politikako afari handi bat astean behin nahi zükean jente hanitx igiarazi, herots franko egin, hiru idazkari üken bere menpeko eta politikako aihari handi bat astean behin (ZU)
c)  = brasser
 + café, salade nahasi
 + sable, terre higitu harrotu harrotü (ZU)
nous remuions une ou deux poignées de terre, juste de quoi protéger la tête
ahurtara bat edo beste lur higitzen genuen, buruaren gerizatzeko doia
il a remué la sauce/les braises
saltsa nahasi du/brasak mugitu ditu saltsa nahasi dü/murrak harrotü dütü (ZU)
la brise remuait les feuilles
haizeak hostoak higitzen zituen
remuer de l'argent (à la pelle)
dirua higitu
il a autant d'argent qu'il peut en remuer à la pelle
badu palaz higi ahala diru
remuer ciel et terre pour
zeru-lurrak higitu zelü-lürrak harrotü (ZU)
remuer des souvenirs
 sujet:personne nostalgique oroitzapenak harrotu oritzapenak harrotü (ZU)
il y a dans ce livre quelques photos de cette sorte qui pourront remuer beaucoup de souvenirs, en particulier parmi les gens d'un certain âge
badira liburu horretan argazki batzuk gisa horretakoak oroitzapen asko harrotuko baitute, partikulazki adin batera helduak diren jendeen artean
 sujet:évocation oroitzapenak kilikatu
l'évocation des moments les plus intenses de leur amour lui remua des souvenirs
maiteminaren une bizienak eta hoberenak gogora ekartzeak oroitzapenak kilikatu zizkion
d)  + personne
 = émouvoir hunkitu
 = bouleverser inarrosi iharrausi (ZU)
ça vous remue les tripes familier
horrek barnea inarrosten dizu
2 verbe intransitif
 = bouger
 sujet:personne, dent, tuile mugitu higitu igitü (ZU)
viens donc voir; il ne remue plus
haugi bada ikustera, ez duk gehiago higitzen haügü arren ikustera, ez dük haboro igitzen (ZU)
cesse de remuer!
geldi hadi! eküra hadi! (ZU)
le vent faisait remuer les branchages
haizeak adarrak mugiarazten zituen
ça a remué pendant la traversée familier
itsas ibilaldi denboran inarrosiak izan gara
il a remué toute la nuit
gau guzia nehon ezin egonez pasatu du gaü orotan igitü da (ZU)
3 se remuer verbe pronominal
a)
 = bouger, se mettre en route mugitu higitu igitü (ZU) zotükatü (ZU)
remue-toi de là ! C'est l'heure de partir
mugi hadi hortik! Partitzeko tenorea dun zotüka hadi hortik! Partitzeko tenorea dün (ZU)
b)
 = s'activer familier
mugitu
il ne s'est pas beaucoup remué
ez da biziki mugitu