[euskarazko hitzak bila Nola Erran hiztegiaren barnean]

euskarazko hitzetan

raison

raison /ʀɛzɔ̃/ nom féminin
a)
 = faculté de discernement adimen zentzu zentzü (ZU) arrazoimen (g.er.) entelegü (ZU)
quand il aura l'âge de raison, je le laisserai à sa guise
entelegüaren adina jinen zaiolarik, ütziko düt bere gisa (ZU)
il a perdu la raison
zentzua galdua du burua galdua du bürüa galdü dü (ZU)
manger/boire plus que de raison
izariz kanpo jan/edan
b)
 = cause, motif arrazoi arrazu (ZU) zergati
voici la raison pour laquelle je suis venu
hona zergatik etorri naizen hona zertako jin nizan (ZU)
pour quelles raisons l'avez-vous renvoyé?
zer arrazoirengatik ezarri duzu kanpo? zer arrazuengatik kanporatü düzü? (ZU) zer arrazoiz kanporatu duzu?
la raison de cette réaction
erreakzio horren arrazoia
il n'y a pas de raison de s'arrêter
ez da gelditzeko arrazoirik ez da eküratzeko arrazurik (ZU)
pour raisons familiales/de santé
familia/osagarri arrazoiengatik
il a refusé pour la simple raison que cela lui paraissait inadmissible
onartezina iruditzen zitzaiolako du eza eman honartezina üdüritzen zeion arrazu xinplearengatik eza eman dü (ZU)
j'ai de bonnes raisons de penser que c'est lui qui l'a fait
arrazoi sendoak baditut hark egin duela pentsatzeko
mariage de raison
arrazoizko ezkontza
c)
 = argument arrazoi arrazu (ZU)
ce n'est pas une raison!
hori ez da arrazoi bat!
la raison du plus fort est toujours la meilleure
azkarrenak beti azken hitza bere
d) locutions
se faire une raison
amore emanez zerbait onartu etsipenez, zerbait honartü (ZU)
ramener qn à la raison
norbait zentzarazi
faire entendre raison à qn
norbaiti zerbait onartarazi
il faut boire modérément, à plus forte raison, quand on a le foie fragile
neurriz edan behar da, bereziki gibela ahula delarik
pour une raison ou pour une autre
arrazoi bat edo bestearengatik
e) locutions avoir raison:
arrazoi ukan arrazu üken (ZU)
tu as bien raison!
arrazoi dun segur!
avoir raison de qn/qch
norbait/zerbait garaitu
j'ai eu raison de sa réticence
haren uzkurtasuna garaitu dut haren herabea garaitü düt (ZU)
donner raison à qn:
 sujet:événement norbaiti arrazoi eman
tu donnes toujours raison à ta fille
beti hire alabari ematen diok arrazoi
la justice a fini par lui donner raison
azkenean justiziak arrazoi eman dio
raison de plus:
arrazoi bat gehiago arrazu bat haboro (ZU)
raison de plus pour déjeuner ensemble, tantôt!
arrazoi bat gehiago elkarrekin bazkaltzeko, sarri!
à raison de:
à raison de 15€ par caisse
15 € kutxa bakoitzeko
à raison de 3 fois par semaine
astean hirutan
avec raison: à juste raison
arrazoirekin
depuis lors, à juste raison, ils ne veulent pas que des animaux contaminés viennent de l'extérieur
geroztik, arrazoirekin, ez dute nahi kabala kutsudunik sar dadin kanpotik
en raison de:
en raison du froid
hotzarengatik
en raison de son jeune âge
oraino gaztea delako
sans raison:
rire sans raison
arrazoirik gabe irri egin arrazurik gabe erri egin (ZU)
non sans raison
arrazoi faltarik gabe
il l'a réprimandé, et non sans raison
erasiatu du, eta ez zuen horretarako arrazoi faltarik kexatü zaio eta ez züan hortako arrazu mentsik (ZU)
la raison d'État
estatu arrazoia
raison d'être
izateko arrazoi
cet enfant est toute sa raison d'être
haur hori da haren izateko arrazoi guzia
raison sociale
sozietate izen
raison de vivre
bizitzeko arrazoi