[euskarazko hitzak bila Nola Erran hiztegiaren barnean]

euskarazko hitzetan

pousser

pousser /puse/ // 1 verbe transitif
a)
bultzatu (zab.) pusatu (BL) pusatü (ZU) bulkatu bulkatü (ZU)
un élan intérieur le poussait vers les autres
barne oldar batek bultzatzen zuen besteei buruz
pour rejoindre sa place, il poussa la grille, et dérangea deux chasseurs avec leurs chiens
bere lekura joateko, bultzatu zuen burdin kereta, eta bi ihiztari bere ihiztorrekin higiarazi
le puissant amour de Jésus pousse à réaliser de grandes oeuvres et incite à accomplir les meilleurs actes
Jesüsen amurio indartsüak obra handien egitera bulkatzen dü, eta hoben diren gauzen konplitzera erakarten (ZU)
pousser une chaise contre le mur
kadira bat paretaren kontra pusatu
pousser la porte/la fenêtre
atea/leihoa pusatu
le vent nous poussait vers la côte
haizeak itsasaldera bulkatzen gintuen
peux-tu me pousser?
balançoire, voiture en panne bultzatzen ahal nauk? pusatzen ahal naüka? (ZU)
il a poussé un peu loin le bouchon
pixka bat urrunegi joan da
 + verrou hetsi
b)  = stimuler
 + élève, employé bultzatu akuilatu aküilatü (ZU) sustatu pusatü (ZU)
c'est alors qu'il poussa ses élèves à faire des travaux en basque
orduan zituen euskal lanetara bere ikasleak bultzatu
c'est l'ambition qui le pousse
handikeriak sustaturik ari da
 + moteur akuilatu
 + voiture abiadura emendatu
 + feu, chauffage akuilatu atitxatü (ZU)
elle poussa le feu de cheminée et me montra la chambre
sutondoa akuilatu zuen eta gela erakutsi zidan
cependant pour dissimuler son travail, il pousse le feu et fait brûler les draps afin de supprimer toute trace
haatik behar züala bere lana gorde, atitxatzen dü süa eta mihiseak errearazten, herexa ere erra dadin (ZU)
c)
pousser qn à faire qch
 sujet:faim, curiosité norbait zerbaiten egitera ekarri
la faim poussa là-bas un loup, qui chassait à jeun
otso bat, barurez ihiztari, hara zuen goseak ekarri
 sujet:personne – inciter norbait zerbait egitera akuilatu norbait zerbait (gaizki denaren) egitera narritatu
c'est elle qui l'a poussé à acheter cette maison
hark du etxe horren erostera akuilatu
pousser qn au désespoir
norbait etsimendura aurtiki
poussé par un pincement de coeur, il quitta la forêt
bihotz tximiko batez aküilatürik, oihanetik leküa hontü züan. (ZU)
pousser qn à la consommation
norbait kontsumitzera sustatu
pousser qn à la dépense
norbait xahutzera akuilatu norbait sos igortera aküilatü (ZU)
conduire à penser uste izatera ekarri uste ükeitera ekarri (ZU)
d)  = poursuivre
 + études, discussion segitu jarraiki (ZU)
 + affaire aitzinarazi pusatu (BL) pusatü (ZU)
ils ne souhaitent pas pousser l'affaire plus loin
ez dute afera urrunago pusatu nahi
pousser l'enquête/les recherches plus loin
inkesta/ikerketak urrunago segitu
pousser la curiosité/la plaisanterie un peu (trop) loin
jakinmina/arraileria urrunegi eraman
il a poussé la gentillesse jusqu'à m'y conduire
aski gisakoa izan da ni haraino laguntzeko
pousser qn à bout
norbait azken mugetaraino pusatu
e)
 + cri, hurlement, soupir egin ari izan
ensuite, répond-il en poussant un soupir
gero ihardesten du, hasperen eginez
pousser des cris
oihuka ari izan oihüz/oihüka ari izan (ZU)
pousser des rugissements
orro egin
2 verbe intransitif
a)
 sujet:plante
 = sortir de terre sortu
 = se développer hazi pusatu (BL) pusatü (ZU)
de cette façon-là, les plantes et leurs racines elles-mêmes poussent mieux, car elles ont de l'espace pour s'étendre
molde hartan hobeki hazten dira landareak eta landareen erroek berek, baitute han non heda
je me demande si le blé pousse sur le champ que j'ai à une heure de route d'ici
nagok hementik oren baten bidean dudan alorrean, ea ogiak pusatzen duen, bai ala ez!
 sujet:enfant hazi handitu
 sujet:barbe pusatu pusatü (ZU) luzatu
il se laisse pousser la barbe
bizarra pusatzera uzten du
 sujet:dent ernatu pusatü (ZU)
il a une dent qui pousse
hortz bat ateratzen ari zaio hortz bat pusatzen ari zaio (ZU)
b)  = faire un effort
pour accoucher, aller à la selle pusatu (BL) pusatü (ZU) indar egin
c)  = aller
nous allons pousser un peu plus avant
aitzinaxeago segituko dugu aitzinaxago jarraikiko dügü (ZU)
pousser jusqu'à Lyon
Lyoneraino segitu
d)  = exagérer familier
urrunegi joan hürrünegi joan (ZU)
tu pousses!
urrunegi hoa!
faut pas pousser!
ez joan urrunegi!
3 se pousser verbe pronominal
 = se déplacer baztertu baztertü (ZU) kendu kentü (ZU)
pousse-toi de là !
bazter hadi hortik! ken hadi hortik!