[euskarazko hitzak bila Nola Erran hiztegiaren barnean]

euskarazko hitzetan

observer

observer /ɔpsɛʀve/ // 1 verbe transitif
a)
 = respecter (règlement) (arauak) errespetatu (arauak) errespetatü (ZU) (arauei) obeditu (arauei) jarraiki
je dois respecter les dirigeants du pays, observer les lois justes et soigneusement remplir mes obligations envers le pays
Herriko buruzagiak errespetatu behar ditut, lege zuzenei obeditu eta artoski bete Herriaren alderako eginbideak
observer une minute de silence
minutu batez isilik egon minutu bateko isiltasuna egin
faire observer le règlement
araudia errespetarazi
b)
 = étudier, examiner -i behatu -i so egin (ZU) begistatü (ZU) -i behaka egon ikertu ikertü (ZU)
la dame nous fit ouvrir la bouche et, nous ayant écrasé la langue avec une cuillère, commença à observer notre gorge; je me demandais bien ce que, par tous les diables, elle cherchait au fond de notre gorge
anderea, ahoa irekiarazi eta koilara ttipi batekin mihia zapatuz, zintzurrari behaka hasi zitzaigun; gure zintzur zolan zer mila deabru xerkatzen ote zuen, arras gogoetatua nengoen
comme les journées étaient longues, il passait le temps à observer la nature et à admirer le paysage
egünak lüze beitziren, denbora betatzen züan natüraren begistatzez eta kanpoaren mirestez (ZU)
mon père et le lion s'étaient observés pendant de longues secondes
aitak eta lehuak segunda lüze zonbaitez alkarri sogin züen (ZU)
c)
 = noter, remarquer hauteman ohartu ohartü (ZU)
observez-vous quelque chose dehors?
zerbait hauteman ote duzu kanpo horretan? zerbaitetaz ohartü zira kanpo hortan? (ZU)
d)
 = épier barrandatu kukuskatü (ZU)
se sentant observée, elle s'est retournée
norbaitek barrandatzen zuela sentiturik, itzuli zen
il regardait ses allers et venues par la porte d'où il observait l'étranger en cachette
haren hara-honakak ikusten zütüan borta batetarik nontik gordaxka arrotza kukuxkatzen züan (ZU)
e)
 = faire la remarque/remarquer ohartarazi
"vous êtes en retard" observa-t-il
"berantean zara" ohartarazi zuen
il me fit observer que quelqu'un manquait à notre réunion
ohartarazi ninduen norbait falta zela gure bilkuran
2 s'observer verbe pronominal
a)
mutuellement elkarri so egon alkarri so egon (ZU) elkarri beha/begira egon
la droite et la gauche s'observent depuis les élections
eskuina eta ezkerra hor daude bozez geroztik elkarri so
b)
 sujet:maladie, phénomène ageri izan
quels sont les symptômes qui s'observent chez ces malades ?
zein dira eri haietan ageri diren sintomak?