[euskarazko hitzak bila Nola Erran hiztegiaren barnean]

euskarazko hitzetan

fin

fin /fɛ̃/ fine /fin/ 1 adjectif
a)  = mince
cheveux, pointe, pinceau fin fi (ZU) mehe
elle a les cheveux fins et lisses
ile fin eta leunak ditu bilo fi eta leünak dütü (ZU)
poudre, sable, poussière xehe
une poussière fine vous salit rapidement
errauts xehe batek zikintzen zaitu laster
taille, doigt, jambe mehe fin segail (g.er.)
les jeunes filles ont la taille fine et élancée
neskatxa gazteek gerriak mehe eta lerden dituzte
petits pois très fins
ilar biribil xehe-xeheak
une petite pluie fine
eurixka xehea ebixka xehea (ZU)
b)  = raffiné
silhouette, membres, traits, visage fin fi (ZU)
elle a les cheveux tirés, le visage fin
ileak tiratuak, bisaia fina ditu biloak tiratürik, begitartea fi dütü (ZU)
lingerie, porcelaine, or fin
la tête de la statue était en or fin
irudiaren burua urre finezkoa zen
produits, aliments, mets hauta haütü (ZU) fin fi (ZU)
faire un repas fin
apairu hauta egin apairü haütüa egin (ZU)
vins fins
arno finak
la fine fleur de l'armée française
frantses armadako hoberenak
le fin du fin
denetan hoberena
c)  = très sensible
vue, ouïe, goût, odorat zorrotz ()
comme notre mère avait l'ouïe fine, elle entendit parler mes deux camarades
gure amak beharriak xorrotx baitzituen, ene bi lagunak eleketa hauteman zituen
d)  = subtil
personne sotil fin fi (ZU)
malheureusement, cet écrivain fin, impeccable et ingénieux est de santé fragile
maluruski, osasunak ez du laguntzen idazle sotil, aratz eta jeinutsu hori
si Abadia était fin comme le sel et doux comme le sucre, Xaho est notre piment rouge
gatza bezain fi eta sükrea bezain gozo bazen Abadia, piper gorria dügü Xaho. (ZU)
esprit, observation zorrotz () fin
l'esprit fin et souple compense chez la femme la faiblesse du corps
izpiritu xorrotx eta malguak ematen dio emazteari gorputzeko ahularen ordaina
allusion, nuance abil sotil
il n'est pas très fin
ez da biziki abila
ce n'est pas très fin de sa part
ez da biziki abilki jokatu
comme c'est fin!
zer abilezia!
tu as l'air fin!
zer zozo airea duan orain!
jouer au plus fin avec qn
norbaitekin abilarena egin
e) avant le nom
 = habile trebe abil
fin connaisseur
aditu trebe
fin gourmet
aho zuri mokofin moskofi (ZU)
fin stratège
estratega trebe
f) avant le nom: intensif
au fin fond de la campagne
baserrialde zoko-zokoan
savoir le fin mot de l'histoire
istorioaren gorabehera guziak jakin
2 adverbe
moudre, tailler xehe-xehea
prenez dix grammes de citron et hachez le fin
har ezazu hamar gramo zitroin eta xehe-xehea pika har ezazü hamar grama zitru eta xehe-xehea puxkakat (ZU)
fin prêt
prest-presta
fines herbes
belar xeheak
fin limier
miatzaile trebea

fin

fin /fɛ̃/ nom féminin
a)
hondar (BL) ondar (ZU) bukaera (zab.) ürrentze (ZU) akabantza bururapen azken amaiera (zab.) fin (g.g.er.)
"Fin"
de film, roman "azkena" "amaiera"
vers ou sur la fin
hondar partean
fin juin à la fin (de) juin
ekainaren hondarrean
la fin de l'hiver avait été ainsi: froid, sombre, désespérant
negü ondarra hala izan zen: hotz, beltz, esperantxa gabeko bat (ZU)
jusqu'à la fin
bururaino
la fin du monde
munduaren akabantza mündüaren ürrentzea (ZU)
avoir des fins de mois difficiles
hilabete hondar zailak ukan hilabete ürrentze gaitzak üken (ZU)
on n'en verra jamais la fin
ez dugu sekula honen bukaerarik ikusiko
à la fin il a réussi à se décider
azkenean, zerbait deliberatu du
tu m'ennuies, à la fin! familier
nardagarri haiz, azkenean! aspergarri hiz, azkenean! (ZU)
en fin d'après-midi
arratsalde apalean
sans fin
discussion, guerre azkenik gabeko bazterrik gabeko (ZU)
errer, tourner gelditu gabe etengabeki (zab.)
un chômeur en fin de droits
eskubideak bukatu zaizkion langabea eskübideen ürrentzean den langabea (ZU)
prendre fin
 sujet:réunion bururatu ürrentü (ZU) bukatu finitu (BL) (lag.ar.) amaitu
 sujet:contrat bururatu bukatu
toucher à ou tirer à sa fin
bururatzera joan ürrentzera joan (ZU)
mettre fin à
bururatu ürrentü (ZU) bukatu amaiera eman (zab.)
en fin de compte:
 = tout bien considéré azken finean / buruan
 = en conclusion ororen buru ororen bürü (ZU)
b)
 = mort azken
nous demandâmes aux médecins de soigner au plus vite ces pauvres malades qui en étaient à leur fin
medikuei galdatu genien berehala arta zitzatela azkenetan ziren eri gaixo haiek
il a eu une belle fin
heriotza ederra izan du hiltze ederra üken dü (ZU)
c)
 = but xede helburu
ce n'est pas une fin en soi
hori, berez, ez da helburu bat hori, berainez ez da helbürü bat (ZU)
il est arrivé à ses fins
bere xedeak obratu ditu kausitü dü (ZU)
à cette fin
xede horretan
à toutes fins utiles
beharrik balitz
fin de série
salaldi hondarreko salgai erreserba ürrentzeko salgei (ZU)
fin de semaine
asteburu astebürü (ZU) aste hondar aste ondar (ZU)