[euskarazko hitzak bila Nola Erran hiztegiaren barnean]

euskarazko hitzetan

faire

faire /fɛʀ/ // 1 verbe transitif
a)
activité non précisée egin
que fais-tu ce soir?
zer egiten duk arrats honetan?
je n'ai rien à faire
ez dut deus egitekorik
que voulez-vous qu'on y fasse?
zer nahi duzu egin dezagun?
faire la chambre
ganbera egin (BL)
il faut que je fasse les chambres encore!
ganberak egitekoak ditut oraino!
faire 10km
10 km egin
pour le soir nous étions là-bas, ayant fait de village en village quinze kilomètres
arratseko, han ginen, herriz herri hamabost bat kilometro eginik
faire 100km/h
100 km orenean ibili
on a fait Lyon-Paris en cinq heures
Parisetik Lyon arteko bidea bost orenez egin dugu
je n'en ferai rien!
ez dut horrelakorik deus eginen!
faire de:
 = utiliser -az egin
je ne sais pas quoi faire de mon temps libre
ez dakit zer egin ene denbora libreaz
qu'avez-vous fait de votre sac?
zer egin duzu zure zakuaz?
ne faire que:
il ne fait que se plaindre
ez du zinkurinik baizik egiten
il ne fait que bavarder
ez du kalakarik baizik egiten ez da ihon ere ixiltzen! (ZU)
je ne fais que passer
doi-doia pasatzen naiz ez düt igaraitea baizik egiten (ZU)
b) (École)
 + devoirs, matière, auteur egin
il fait de l'allemand
alemana ikasten du
il a fait l'école hôtelière
ostalaritzako eskolan ibilia da
c)
 = créer, préparer, fabriquer egin
faire un film
filma egin
faire de la confiture
erreximenta egin
d)  = constituer
c'est ce qui fait tout son charme
horrek ematen dio bere xarma guzia
e) (Sport)
 + football, tennis, rugby ari izan
il fait du football depuis longtemps
aspaldian futbolean ari da
 + sport de combat egin ari izan
faire du sport
kirola egin
faire du judo
judoan ari izan judoa egin
faire de la boxe
boxeoan ari izan
f) (Musique)
 = jouer jo
faire du piano/du violon
pianoa/arrabita jo
g) (Médecine)
 + diabète, attaque ukan üken (ZU)
faire de la tension
tentsioa ukan
h)  = chercher dans
il a fait toute la ville pour en trouver
herri guzia miatu du horrelakoen atzemateko
i)  = vendre
nous ne faisons pas cette marque
ez dugu marka hori egiten
je vous le fais à 700
700 €tan uzten dizut
j)
 = mesurer, peser, coûter izan egin
la cuisine fait 6 mètres de large
sukaldea 6 metro zabal da
combien fait cette chaise?
zenbatetan da kadira hau?
ça fait 130
130 € dira
deux et deux font quatre
bi eta bi lau dira
cela fait combien en tout?
zenbat da denetara? zonbat da orotara? (ZU)
k)  = agir sur, importer
ils ne peuvent rien me faire
ez didate deus egiten ahal
on ne me la fait pas à moi! familier
ni ez naiz atzo sortu txoria!
qu'est-ce que cela peut bien te faire?
zer inporta ote zaik hiri?
qu'est-ce que ça fait?
eta zer?
cela ne vous ferait rien de sortir?
ateratzen ahal zinateke, otoi?
l)  = imiter
il a fait celui qui ne comprenait pas
alegia ez ulertuarena egin du
ne fais pas l'enfant/l'idiot
ez dezanala haurkeriarik/zozokeriarik egin
m)  = être, servir de
 sujet:personne egin izan
 sujet:acteur egin
 sujet:objet egin
tu fais l'arbitre?
epaile gisa ariko haiz ?
cet hôtel fait aussi restaurant
hotel hori jatetxea ere da
quel imbécile je fais!
zozoa alaena ni! zer zozoa nizan! (ZU)
il fera un bon avocat
abokatu ona izanen da
n)
 = dire erran
"vraiment?" fit-il
"egiazki?" erran zuen
le chat fait miaou
gatuak miau egiten du
o) (Grammaire)
"canal" fait "canaux" au pluriel
"canal" pluralean "canaux" da
2 verbe intransitif
a)
remplaçant un autre verbe egin
as-tu payé la note? — non, c'est lui qui l'a fait
kontua pagatu duk? —ez, hark egin du
puis-je téléphoner? — faites, je vous en prie
telefonatzen ahal dut? -bai, egizu
b)  = agir
faire vite
ernatu zale egin (ZU)
faites vite!
erna zaitez!
faites comme chez vous
etxean bezala egizu
c)
 = paraître eman
ce vase fait bien sur la table
loreontzi honek mahaia ederki apaintzen du
faire vieux
zahar eman
faire jeune
gazte eman
d) besoins naturels familier
 sujet:personne (beharrak) egin
comme une femme était venue le matin, elle dit de tout au malade, parce qu'il avait fait ses besoins au lit
emazte bat etorri baitzen goiz aldera, zernahi erran zion eriari bere beharrak ohean egin zituelako
3 verbe impersonnel
il fait:
il fait nuit
iluna da ülüna da (ZU)
il faut chaud
bero da
il fait bon vivre ici
goxo da hemen bizitzea
cela ou ça fait ... que:
cela fait très longtemps que je ne l'ai pas vu
aspaldi du ez dudala ikusi aspaldian ez dut ikusi
ça fait trois ans qu'il est parti
badu hiru urte joana dela
ça fait que ...
ondorioz... beraz
il pleuvait à verse, ça fait que nous sommes restés à la maison
euria jauts ahala ari zuen, ondorioz, etxean egon gara
4 verbe auxiliaire
a)
 = pousser à -arazi
ça m'a fait pleurer
negar eginarazi dit nigar eginarazi deit (ZU)
il lui a fait boire du whisky
whiskia edanarazi dio
ce genre de musique me fait dormir
musika mota horrek lokarrarazten nau
j'ai fait démarrer la voiture
autoa piztu dut erdietsi dut autoaren piztea
faire réparer une montre
ordularia antolarazi
elle a fait tomber une tasse
kikara bat erorarazi du
faire faire:
faire faire qch par qn
zerbait norbaiten bidez eginarazi
faire faire qch à qn
norbaiti zerbait eginarazi
en le forçant norbait zerbaiten egitera behartu
elle s'est fait faire une robe
soineko bat eginarazi du beretzat
b)  = aider à
faire traverser la rue à un aveugle
itsu bati karrika zeharkarazi
faire manger un patient
eri bati janarazi
c)  = laisser
faire entrer qn
norbait sarrarazi
faire venir le médecin
medikua ekarrarazi
5 se faire verbe pronominal
a) pour soi
il s'est fait beaucoup d'ennemis
anitz etsai egin du etsai hanitx egin dü (ZU)
b)  = être fait
si ça doit se faire, ça se fera sans moi
egitekotan, ni gabe eginen da
c)  = être convenable, courant
ça se fait d'offrir des fleurs à un homme?
ohikoa da gizon bati lili eskaintzea?
cela ne se fait pas
ez da holakorik egiten ez da hemengo usaia
d) locutions se faire + adjectif:
se faire vieux
zahartu
il se faisait tard
berantzen ari zuen
se faire beau
nork bere burua apaindu
sa voix se fit plus douce
boza eztitu zitzaion/zuen
se faire + infinitif:
il se faisait apporter le journal tous les matins
goiz guziez egunkaria etxera ekarrarazten zuen
fais-toi expliquer le règlement
norbaiti galda iezaion araudiaren esplikatzea
se faire couper les cheveux
ileak motzarazi biloak motzarazi (ZU)
je me suis fait couper les cheveux
ileak motzarazi ditut
il s'est fait attaquer par deux jeunes
bi gazte jazarri zaizkio bi gaztek ataki düe (ZU)
elle s'est fait renvoyer
kanporatua izan da
tu vas te faire gronder
mokokatuko haute gaixkiak entzünen dütük! (ZU)
faut se le faire! très familier
jasan behar da!
se faire à:
 = s'habituer à (zerbaiti) jarri
il ne se fait pas au climat
ez zaio aroari jartzen
s'en faire:
kexatu arranguratu arrenküratü (ZU)
ne t'en fais pas
ez hadila kexa ez hadila arrenküra (ZU)
il ne s'en fait pas!
ez da biziki arrangura!
il se fait que:
il pourrait se faire qu'il pleuve
baliteke euri egitea baliteke ebi egin dezan (ZU)
comment se fait-il qu'il soit absent?
nola/zertako ez da hemen?