[euskarazko hitzak bila Nola Erran hiztegiaren barnean]

euskarazko hitzetan

dominer

dominer /dɔmine/ // 1 verbe transitif
a)
nagusi izan nausi izan (ZU) nagusitu nausitü (ZU) menperatu menperatü (ZU) menpetü (ZU) () meneratu (BL) menderatu
il voulait dominer toute l'Europe
Europa guzian nagusi izan nahi zen
quand il vit qu'il ne parviendrait pas à dominer ses ennemis, il parla de paix
etsaiak menperatzen ahal ez zituela ikusirik, bake solasak erabili zituen
 + adversaire, concurrent -i nagusitu
l'équipe locale a dominé ses adversaires
lekuko taldea bere kontrarioei nagusitu zaie
 + sentiment garaitu garaitü (ZU) goitü (ZU)
il domine toutes ses peurs
izialdura guziak garaitzen ditu bere lotsak oro garaitzen dütü (ZU)
que je m'attache toujours à dominer la nature, à observer la loi et à mériter le salut
esteka nadin betiere natüraren goitzera, legearen begiratzera, salbamentüaren merexitzera. (ZU)
 + sujet ongi jakin
vous dominez votre sujet
zure gaia ongi badakizu zure geia menperatzen düzü (ZU)
il se laisse dominer par ses passions
pasioak haren baitan nagusitzera/gain hartzera uzten ditu
ils se sont fait dominer par l'équipe adverse
kontrako taldea nagusitu zaie
elle ne put dominer son trouble
ez zuen bere asaldura garaitu ahal izan
b)
 = surplomber ikusmenean izan gainean izan
la terrasse domine la mer
terrazatik itsasoa ikusmenean da
de là-haut on domine la vallée
gain hartarik ibar guzia ikusmenean da
2 verbe intransitif
a)  = être le meilleur
 sujet:nation, équipe sportive nagusitu nagusi izan
actuellement, la Russie et les Etats-Unis dominaient le monde
Errusia eta Estatu Batuak ziren garai hartan munduaren nagusi
dominer de la tête et des épaules figuré
besteei gain-gainetik nagusitu
b)  = prédominer
 sujet:caractère, défaut, qualité, idée, théorie, préoccupation, intérêt nagusitu nagusi izan
c'est l'ambition qui domine chez lui
handikeria da haren baitan nagusi
 sujet:couleur nabarmendu
c'est le jaune qui domine
gehienik nabarmentzen dena horia da hoiliak dü gainea hartzen (ZU)
3 se dominer verbe pronominal
nor bere buruaren jabe egon
il ne sait pas se dominer
ez daki bere buruaren jabe egoten