[euskarazko hitzak bila Nola Erran hiztegiaren barnean]

euskarazko hitzetan

casser

casser /kɑse/ // 1 verbe transitif
a)  = briser
 + objet, appareil hautsi hautse (ZU) puskatu xehatu xeheki (ZU)
 + noix kraskatu
 + rythme, grève moztu moztü (ZU) eten
vous le casserez en morceaux comme un pot d'argile
buztinezko ontzia bezala puskatuko duzu
il s'est mis à tout casser autour de lui
inguruan zuen guziaren xehatzen hasi da
b) figuré
 + volonté, moral bihozgabetu
ces paroles m'ont cassé le moral
solas horiek bihozgabeturik utzi naute
casser qn
norbait deseginik utzi
casser les prix
prezioak hautsi
je veux casser l'image de jeune fille sage qu'on a de moi
jendeek nitaz duten neskato xintxoaren itxura hautsi nahi dut
c)  = destituer
 + militaire kargutik kendu kargütik elki (ZU)
 + fonctionnaire kargutik kendu
depuis qu'il a été cassé, l'ex-préfet n'est plus rien
kargutik kendua izan denaz geroztik prefet ohia ez da deus gehiago
d)  = annuler
 + jugement, arrêt baliogabetu baliogabetü (ZU)
casser un jugement pour vice de forme
formazko akats batengatik epaia baliogabetu
e) locutions
casser la baraque familier
 = avoir du succès sekulako arrakasta ukan
casser la croûte familierou la graine familier
ahamen bat jan
casser la figure familierou la gueule très familierà qn
norbaiti kaskoa arraildu (lag.ar.) norbaiti muturra hautsi (lag.ar.) norbaiti mütürra hautse (ZU)
casser les pieds à qn familier
 = irriter norbait kexarazi
 = ennuyer norbait nardatu
il nous les casse! très familier
kakinarazten gaitu (arrunt.) kakeginarazten gütü (ZU) ()
casser sa pipe familier
fin gaizto egin
on lui avait demandé si son échelle n'était pas trop vieille; il répondit que non, mais un mois plus tard il avait cassé sa pipe
galdegina zioten, ea haren zurubiak ez zirenetz zahartuxkoak; ezetz ihardetsi zuen, baina hilabete baten buruko fin gaizto egina zuen
ça ne casse rien familier
ez du deus harrigarririk (lag.ar.)
casser du sucre sur le dos de qn
norbaiten jorratzen ari izan
il nous casse les oreilles familier
beharriak tutatzen dizkigu beharriak hausten deizkü (ZU)
à tout casser:  = extraordinaire familier
tu en auras pour 100€ à tout casser
 = tout au plus gorenaz ere 100 € pagatu beharko duk haboroenik ere 100 euro pakatü beharko dük (ZU)
2 verbe intransitif
a)  = se briser
 sujet:objet hautsi puskatu
ça casse facilement
aise hausten da aisa hausten da (ZU)
b)  = rompre
 sujet:couple moztu
il ne faut pas qu'elle casse avec Peio
Peiorekilakoa ez du moztu behar
3 se casser verbe pronominal
a)  = se briser
 sujet:objet hautsi puskatu
la tasse s'est cassée en tombant
kikara erori eta hautsi da taza erortean hautse da (ZU)
l'anse s'est cassée
giderra hautsi da
b)  = se blesser
 sujet:personne
se casser la jambe
zangoa hautsi zankoa hautse (ZU)
se casser la figure familierou la gueule très familier
 = tomber zangoz gora erori
 = faire faillite peko errekara joan
se casser le nez
 = trouver porte close atea hetsia atzeman
c)  = se fatiguer familier
il ne s'est pas cassé pour écrire cet article
ez zaizkio burumuinak nekatu artikulu hori idaztean ez zaio bürüa eine artikülü horren idaztean (ZU)
il ne s'est pas cassé la tête familierou le cul vulgaire!
ez du bururik hautsi ez du kaskoa biziki berotu (lag.ar.)
cela fait deux jours que je me casse la tête sur ce problème
badu bi egun arazo horrekin burua hautsirik ari naizela
d)  = partir très familier
lekuak hustu (arrunt.) leküa hüstü/hontü (ZU)
casse-toi!
habil hortik!
menace lekuak huts itzan hemendik! (arrunt.)