[euskarazko hitzak bila Nola Erran hiztegiaren barnean]

euskarazko hitzetan

beau

beau /bo/ belle /bɛl/ 1 adjectif
a)
eder galant propi (ZU)
il est beau garçon
mutiko ederra da potiko propia da (ZU)
c'est une belle maison
etxe ederra da
se faire beau
ongi apaindu
je m'étais fait aussi beau que possible
ahal bezain ongi apaindu nintzen ahal bezain ontsa apaintü nintzan (ZU)
il a fait du beau travail
lan ederra egin du
il m'a fait un très beau cadeau
biziki opari ederra egin dit
les beaux quartiers
auzotegi aberatsak aüzogüne aberatsak (ZU)
b) moralement
un beau geste
egintza ederra jestu ederra (BL) jesto ederra (ZU)
il considérait que ce que ses camarades avaient fait pour lui était un beau geste
egintza edertzat zeukan lagunek harentzat egina
ce n'est pas beau de mentir
ez da polit gezur erratea ez da eijer gezür erraitea (ZU)
c)  = agréable
voyage, journée eder goxo
il fait beau
aro ederra dugu
il fait très beau
biziki aro ederra dugu
il est arrivé un beau matin
halako goiz batez etorri zen
c'est le bel âge!
zer den gazte izatea ! zer adin ederra! ()
d)
 = réussi eder
résultat
très beau résultat au final
biziki emaitza ederra hondarrean emaitza oso ederra azkentzean (ZU)
elle a fait une belle carrière
ibilbide ederra izan du bere ofizioan
c'est le plus beau jour de ma vie!
ene biziko egunik ederrena da !
c'est une belle mort
heriotza ederra da !
on dit que mourir d'une belle mort c'est mourir sur le coup, subitement, sans rien sentir
anitzek diote heriotza ederra dela bat-batean, supituki hiltzea, deus sentitu gabe
ce serait trop beau!
ezinago ederra litzateke !
e)  = grand
revenu, profit, brûlure, peur gaitzeko gaitz
ça fait une belle somme!
gaitzeko diruketa da !
ça a fait un beau scandale
gaitzeko eskandalua izan da
il a attrapé une belle bronchite
bronkitis gaitza bildu du
c'est un beau menteur
gezurti ederra da gezürter ederra da (ZU)
rétorquez à celui qui tient de tels propos que c'est un beau menteur
holakorik erraten duenari ihardesten ahal diozu gezurti ederra dela
c'est un beau salaud très familier
zer urde zikina!
f) locutions avoir beau:
on a beau faire, ils n'apprennent rien
eginahalak oro eginik ere, deus ez dute ikasten
il a eu beau essayer, il n'a pas réussi
ezin eta ahalka ari izanik ere, ez du kausitu
on a beau dire, il n'est pas bête
nahi duenak nahi duena erranik ere, ez da zozoa
bel et bien:
zinez egiazki benetan (MD)
cet homme a bel et bien existé
gizon hori egiazki bizi izan da
il s'est bel et bien fourvoyé
ez da dudarik, bide makurretik joan da ez da düdarik bide okerretik joan da (ZU)
de plus belle:
crier, rire are ...-ago orano...-ago (ZU)
elle cria de plus belle
berriz ere are ozenago oihu egin zuen
reprendre de plus belle  sujet:combat, polémique, violence les combats ont repris de plus belle
guduak are bortizkiago abiatu dira berriz güdükak orano bortizkiago arra partitü dira (ZU)
continuer de plus belle  sujet:discrimination, répression la répression continue de plus belle
errepresioa are gehiago indartu da
2 nom masculin
a)
le beau
eder edertasun
les règles du beau ne datent pas et sont éternelles
ederraren arauak betidanikakoak eta betierekoak dira
elle n'achète que du beau
gauza ederrik baizik ez du erosten
c'est du beau!
reproche hau polita diagu ! hau ederra diagü! (ZU)
consternation hau duk hau ederra!
b)
être au beau fixe
 sujet:baromètre (barometroak) aro ederra erakutsi
 sujet:relations (harremanak) sekulan bezain onak izan
nos relations sont au beau fixe
sekulan bezain harreman onak ditugu
c)
faire le beau
 sujet:chien (zakurra) goaitean plantatu
3 belle nom féminin
a)  = femme
ma belle! familier
ene pollita ! (lag.ar.)
La Belle au bois dormant
Loti ederra
La Belle et la Bête
Ederra eta Piztia
se faire la belle familier
ihes egin eskapatu ezkapatü/ezkapi (ZU)
b)
 = partie décisive trenka-partida (g.er.) berdinketa hauste (MD)
vous voulez faire la belle?
trenka-partida egin nahi duzu?
c)  = action, parole familier
il en a fait de belles quand il était jeune
badu politik eginik gazte zelarik
en apprendre de belles sur qn
norbaitez politak entzun norbaitetaz eijerrak entzün (ZU)