[chercher des mots basques à l'intérieur du dictionnaire]

aux mots basques

devoir

devoir /d(ə)vwaʀ/ // 1 verbe transitif
zor izan
devoir qch à qn
norbaiti zerbait zor izan
elle lui doit 20
20 € zor dizkio 20 euro zor deitzo (ZU)
c'est à son courage qu'elle doit la vie
bere kuraiari zor dio bizia
je dois à mes parents d'avoir réussi
burasoei zor diet zerbaitera ongi heldu izana
c'est à lui que l'on doit cette découverte
aurkikuntza hori hari zor zaio
devoir obéissance à qn
norbaiti obedientzia zor izan
nous devons obéissance à la loi civile
obedientzia zor diogu lege zibilari
il lui doit bien cela!
hori egiten ahal du bai harentzat!
à qui doit-on la découverte du radium?
nori zor zaio radioaren aurkikuntza?
il ne veut rien devoir à personne
ez dio nehori deus zor izan nahi
2 verbe auxiliaire
a)
obligation behar izan behar ukan (BL) behar üken (ZU)
je ne peux pas aller au cinéma, je dois travailler
ez naiz zinemara joaten ahal, lanean ari izan behar dut/naiz
si je rentre tard, je dois téléphoner à ma mère
berant etxeratzen banaiz, ama deitu behar dut
je dois téléphoner à ma mère!
ama deitu behar dut!
Maritxu doit partir ce soir
Maritxuk arrats honetan joan behar du Maritxu arrats honetan joan behar da
Martin avait promis, il devait le faire
Martinek hitzemana zuen, egin behar zuen
David a cru devoir accepter
Davidek uste izan du onartu behar zuela
dois-je comprendre par-là que ... ?
beraz, ulertu behar ote dut ... -ela?
b)
conseil behar izan
tu devrais t'habiller plus chaudement
jantzi beroagoak ezarri behar hituzke jauntsi beroagoak ezari behar hütüke (ZU)
il aurait dû la prévenir
abisatu behar zuen
c)
fatalité behar izan -tzekoa izan
nos chemins devaient se croiser un jour ou l'autre
noizbait gure bideak elkarretaratu beharrak ziren
les deux doivent partir en Amérique le mois prochain
biak Ameriketara joatekoak dira heldu den hilabetean
cela devait arriver!
gertatu beharra zen! agitü beharra zen! (ZU)
les choses semblent devoir s'arranger
iduri du gauzak antolatuko direla
elle ne devait pas les revoir vivants
ez zituen berriz bizirik ikusi behar
d)
prévision behar izan
elle doit vous téléphoner demain
bihar deitu beharra zaitu
son train devrait arriver dans cinq minutes
haren trenak bost minuturen buruko hemen izan behar luke
John devait partir à six heures mais la réunion s'est prolongée
Jonek seietan joan beharra zuen baina bilkura luzatu da
e)
hypothèse, probabilité dateke, duke bide behar izan -ko da/du
vous, vous ne devez pas avoir plus de quarante ans
zuk ez dukezu berrogei urte baino gehiago
il n'a pas dû mal rire, ni prendre peu de plaisir en voyant cela!
ez bide du gaizki irri egin, ez eta guti atsegin hartu hori ikustearekin!
il doit faire froid ici en hiver
neguan hotz dateke hemen
il a dû se tromper de chemin
bidez nahasi dateke
cela devrait pouvoir se faire
egiteko gisakoa bide da hori egiteko gisan da (ZU)
elle ne doit pas être bête
ez da zozoa izan behar
quelqu'un avait dû la voir, sinon comment auraient-ils appris qu'elle y avait été ?
norbaitek ikusiko zuen, bestela nola jakinen zuten han izan zela?
3 se devoir verbe pronominal
les époux se doivent fidélité
senar-emazteek elkarri leialtasuna zor diote
se devoir de:  = être obligé de
nous nous devons de le lui dire
erran beharra diogu
je me devais d'essayer
entseatu beharra nuen
comme il se doit:
j'en ai informé mon chef, comme il se doit
ene buruzagiari jakinarazi diot, zuzen den bezala
on a fêté l'événement, comme il se doit
gertakaria ospatu dugu, behar den bezala
4 nom masculin
a)
 = obligation eginbide
faire son devoir
nork bere eginbidea bete
agir par devoir
eginbidez jokatu
se faire un devoir de faire qch
zerbaiten egitea eginbidetzat hartu
il est de mon devoir de ...
ene eginbidea da.../... eginbidea dut
b)
scolaire
 = leçons et exercices scolaires ikaslan
 = dissertation idazlan
 = exercice fait en classe ariketa
fait à la maison etxeko ikaslan
faire ses devoirs
nork bere etxeko ikaslanak egin
devoirs de vacances
oporretako ikaslanak
devoir surveillé ou sur table
ikasgelan egin ariketa/idazlana