[chercher des mots basques à l'intérieur du dictionnaire]

aux mots basques

si

si /si/ 1 conjonction
a)
ba- baldin ... ba- balin ... ba- (ZU)
s'il fait beau demain, je sortirai
bihar aro ederra baldin bada, aterako naiz bihar aro ederra balin bada, elkiko niz (ZU)
si j'avais de l'argent, j'achèterais une voiture
dirua banu, auto bat eros nezake
tu viendras ? Si oui, préviens-moi à l'avance
etorriko haiz? Gisa horretan, aitzinetik abisa nazak jinen hiza? Hala bada aitzinetik abisa nezak (ZU)
si seulement il venait/était venu
etortzen/etorri balitz bederen jin baledi/jin balitz pürü (ZU)
si c'est ça familier, je m'en vais
horrela baldin bada, banoa hola balin bada ni banoa (ZU)
s'il a tant de succès, c'est qu'il a du talent
horrenbeste arrakasta baldin badu, seinale da talentutsua dela hainbeste arrakasta balin badü, seinale da dohain badüala (ZU)
b)
interrogation indirecte ea ... -(e)n -(e)netz
il ignore si elle viendra
ez daki ea etorriko den ez daki etorriko denetz ez daki jinen denez (ZU)
il se demande si elle viendra
bere baitan galdez dago jinen ote den
tu imagines s'il était fier!
pentsa ea harro zen! pentsa harro zenez! (ZU)
si je veux y aller? quelle question!
ea joan nahi dudan? Hauxe galde alferra! joan nahi nizanez? Zer galtoa! (ZU)
si j'avais su!
jakin izan banu!
et s'il refusait?
eta errefusa baleza?
c)  = que
c'est un miracle si la voiture n'a pas pris feu
mirakulua da ez baitzaio autoari su lotu
excusez-nous si nous n'avons pas pu venir
barkatu ez baikara etorri ahal izan parka ez beikira jin ahal izan (ZU)
d)
opposition ba... ere
si ses intentions étaient louables, l'effet de son discours a été désastreux
haren xedeak laudagarriak baziren ere, haren mintzaldiaren ondorioa ezin txarragoa izan da
e) locutions
et si tu lui téléphonais?
eta deitzen bahu? eta deit baheza? (ZU)
si ce n'est ...:
qui peut le savoir, si ce n'est lui ?
nork jakin dezake, hark ez badaki?
si ce n'est pas elle, c'est sa soeur
hura ez bada, haren ahizpa da
il n'avait rien emporté, si ce n'est quelques biscuits
ez zuen deus eraman, bixkotx bakar batzuk baizik ez züan deüs eraman, bixkotx zonbait baizik ez (ZU)
elle va bien, si ce n'est qu'elle est très fatiguée
ontsa da, salbu biziki akitua dela ontsa da, salbü zinez akitürik dela (ZU)
si tant est que:
ils sont sous-payés, si tant est qu'on les paie
gaizki pagatuak dira, batere pagatuak badira
2 adverbe
a)
affirmatif bai
vous ne venez pas? — si/mais si
ez zara heldu? — Bai, bai
vous n'avez rien mangé? — si, une pomme
ez duzu deus jan? — Bai, sagar bat
si, si, il faut venir
bai, bai, jin behar duzu
il n'a pas voulu, moi si
ez du nahi izan, nik bai ez dü nahi üken, nik bai (ZU)
il n'a pas écrit? — il paraît que si
ez du idatzi? —Bai omen ez düa idatzi? — Bai ümen/bai gisala (ZU)
je croyais qu'elle ne voulait pas venir, mais il m'a dit que si
uste nuen ez zuela jin nahi, baina baietz erran dit uste nüan ez zela jin nahi bena baietz erran deit (ZU)
b)  = tellement
modifiant un attribut, un adverbe hain hoin (BL) horren honen
votre chanson est si belle
hain ederra da zure kantorea
pourquoi êtes-vous si triste ?
zertako zara hoin triste ? zertako zira hain triste? (ZU)
je n'ai jamais joué si longtemps au mus
ez naiz egundaino hoin luzaz musean ari izan naski
elle est si sympathique
hain gisakoa da!
les jeunes filles d'aujourd'hui savent-elles si bien travailler?
oraingo neska gazteek ba ote dakite hain ongi lanean?
modifiant un épithète hain horren honen halako holako
un ami si gentil
hain adiskide gisakoa
de si gentils amis
holako adiskide gisakoak
il parle si bas qu'on ne l'entend pas
hain apal mintzatzen da non ez baita entzuten
il est stupide, non? — si peu! ironique
zozoa da, ez? — Eta nola!
si bien que:
gisa horretan
on est parti en retard, si bien qu'on a raté le train
berant abiatu gara, gisa horretan trena huts egin dugu
c)
concessif (izanik) ere
si bête soit-il, il comprendra
nahi bezain zozoa izanik ere, ulertuko du
si peu que ce soit
den mendrenik ere
sans se fâcher si peu que ce soit
den mendrenik ere samurtu gabe den mendrenik ere kexatü gabe (ZU)
d)
 = aussi bezain hain
elle n'est pas si timide que tu crois
ez dun hik uste bezain herabea ez dün hik uste bezain ahalkor (ZU)
ce n'est pas si simple
ez da hain sinple