[chercher des mots basques à l'intérieur du dictionnaire]

aux mots basques

qui

qui /ki/ 1 pronom interrogatif
a)
sujet nor/nork zein/zeinek (MD) (lag.ar.) ()
qui l'a vu ?
nork ikusi du?
qui manque ?
nor falta da? nor ments da? (ZU)
sujet pluriel nor/nork nortzuk/nortzuek (MD) ()
qui sont vos amis ?
nor dira zure adiskideak?
voici qui a étudié l'oeuvre de Huarte ...
hona Huarteren obra nork ikertu duten ...
qui est-ce qui:
sujet nor/nork
qui est-ce qui l'a vu ?
nork ikusi du?
qui est-ce qui a téléphoné ?
nork telefonatu du?
qui ça?:
nor/nork?
on me l'a dit — Qui ça ?
—hala erran didate —nork?
— Il paraît qu'il est mort ce matin — Qui ca?
— Goizean hil omen da — Nor?
b)
objet nor
qui a-t-elle vu ?
nor ikusi ote du?
elle a vu qui ? familier
nor ikusi du?
je me demande qui il a invité
jakin nahi nuke nor gomitatu duen jakin nahi nüke nor kümitatü düan (ZU)
qui est-ce que?:
nor?
qui est-ce que vous avez vu là-bas ?
nor ikusi duzu han?
c) avec préposition
à qui l'as-tu dit ?
nori erran diozu?
à qui est ce sac ?
norena da zaku hau?
chez qui allez-vous ?
noren etxera zoaz?
de qui parles-tu ?
nortaz mintzo haiz?
pour qui l'ont-ils apporté ?
norentzat ekarri dute? norentako ekarri düe? (ZU)
c'est à qui?:
possession norena da?
 = à qui le tour? noren aldi da?
2 pronom relatif
a) sujet ()
je connais des gens qui vivent ainsi
hola bizi diren jendeak ezagutzen ditut
un homme qui fait la cuisine
jatekoa egiten duen gizona
j'ai rencontré vos voisins qui m'ont dit que vous étiez malade
zure auzoak atzeman ditut, eri zarela erran baitidate eri zinela erran deitaden aüzoak batü dütüt (ZU)
les amis qui viennent ce soir sont américains
arratsean heldu zaizkigun adiskideak amerikarrak dira gaur horra zaizkün adiskideak amerikarrak dira (ZU)
la semaine prochaine je publierai un livre, qui, j'en suis sûr, aura un grand succès
heldu den astean liburu bat argitaratuko dut zeinak, segur naiz, arrakasta handia ukanen baitu dagün astean, libürü bat argitaratüko düt, zoinek, segür niz, arrakasta handia ükenen düan (ZU)
b) avec préposition ()
connaissez-vous la personne à qui j'ai parlé ?
ezagutzen duzu solas eman diodan pertsona? ezagützen düzü mintzatü düdan persona? (ZU)
les enfants de qui vous avez honte
ahalketzen zaituzten haurrak
Amaia va se marier avec l'homme avec qui vous êtes parti en vacances
Amaiak zurekin bakantzetara joan den gizona esposatuko du Amaia ezkonduko da bakantzetara joan zaren gizonarekin
c)
 = celui qui -(e)na
ira qui voudra
nahi duena joanen da nahi dena joanen da (ZU)
qui le sait le dira
dakienak erranen du dakianak erranen dü (ZU)
pour qui s'intéresse à la physique, ce livre est indispensable
fisikari interesatzen denarentzat, liburu hori baitezpadakoa da fisikari interesatzen denarentako, libürü hori beharrezkoa da (ZU)
c'est à qui:  = c'est à celui qui
c'est à qui des deux mangera le plus vite
zeinek lehenago jan ari dira bietarik zoinek lehenago janen düan ari dira (ZU)
c'est à qui criera le plus fort
zeinek ozenkienik oihu egin ari dira
à qui mieux mieux:
zein gehiagoka zoin gehiagoka (ZU)
crier zein gehiagoka oihuka ari izan
frapper zein gehiagoka joka ari izan
qui de droit:
"à qui de droit"
"dagokionari"
je le dirai à qui de droit
dagokionari erranen diot
je remercierai qui de droit
dagokionari emanen dizkiot eskerrak
qui que ce soit:
nor nahi izan dadin nornahi izanik ere
j'interdis à qui que ce soit d'entrer ici
nornahi izanik ere, debekatzen diot hemen sartzea
qui vous savez:
cela m'a été dit par qui vous savez
zuk dakizunak errana dit