[chercher des mots basques à l'intérieur du dictionnaire]

aux mots basques

prendre

prendre /pʀɑ̃dʀ/ // 1 verbe transitif
a)
hartu hartü (ZU)
il l'a pris dans le tiroir
tiraderatik hartu du tiretan/tiraderan hartü dü (ZU)
il prit un journal sur la table
egunkari bat hartu zuen mahai gainetik
il a pris le bleu
urdina hartu du
prendre qn par le bras
norbait besotik hartu
c'est toujours ça de pris
hartuak hartu hartüa hartürik (ZU)
c'est à prendre ou à laisser
har edo utz duzu
il fallait que nous acceptions ou écartions leur offre, mais ils ne voulaient en aucune façon la modifier; c'était donc à prendre ou à laisser
eskaintza onartu edo baztertu behar genuen, baina ez zuten nehondik kanbiatu nahi; har edo utz genuen, beraz
avec lui, il faut en prendre et en laisser
harekin, jakin behar da zer har eta zer utz
je prends
dans un jeu hartzen dut
tiens, prends ce marteau
to, har ezak mailu hau
si tu sors, prends ton parapluie
ateratzen bahaiz, aterkia har ezan kanpo balin bahoa, parasola har ezan (ZU)
j'ai pris l'avion/le train de 4 heures
4 orenetako hegazkina/trena hartu dut
je prends quelques jours à Noël
opor egun batzuk hartuko ditut Eguberriz
cela me prend tout mon temps
horrek denbora guzia hartzen dit
la réparation a pris des heures
konponketak orenak iraun du
il prend une commission sur la vente
komisio bat hartzen du salmentaren gainean
il a pris sur son temps pour venir m'aider
bere denboratik hartu du ene laguntzera jiteko
b)
 = aller chercher
 + chose hartu
pourras-tu prendre le pain en venant ici?
ogia hartzen ahalko dun honakoan? ogia har dezaken honakoan? (ZU)
 + personne hartu
je prendrai les enfants à l'école et les conduirai au complexe sportif
haurrak eskolan hartuko ditut eta kiroldegira eramanen
 = emmener hartu
en partant prenez vos affaires, sans les oublier
joatean har itzazu zure puskak, hemen ahantzi gabe joaitean har itzazü zure gaüzak, heben ahatze gabe (ZU)
c)  = s'emparer de, surprendre
 + poisson, voleur harrapatu atzaman (ZU)
se faire prendre
 sujet:voleur harrapatua izan atzamanik izan (ZU)
il fut pris d'un doute
duda batek hartu zuen
qu'est-ce qui te prend? familier
zer gertatzen zain? zer lotzen zain? (ZU)
ça te prend souvent? familier
ardura lotzen zaizkik horrelako bultak ? maiz gertatzen zaik holakorik egitea? üsü agitzen zaika holakorik? (ZU)
je vous y prends!
harrapatzen zaitut! nik ikusi! (ZU)
si je t'y prends
harrapatzen bahaut! atzamaiten bahaüt! (ZU)
prendre qn sur le fait
norbait bete-betean harrapatu
d)
 = duper harrapatu atzaman (ZU) engainatu enganatü (ZU)
on ne m'y prendra plus
ez naute gehiago engainatuko/harrapatuko ez naüe beste behin enganatüko/atzamanen (ZU)
e)  = manger, boire
 + aliment, boisson hartu
prenez-vous du sucre?
azukrerik hartzen duzu?
est-ce que vous prendrez du café?
kaferik hartuko duzu?
à prendre avant les repas
jan aitzin hartzeko apairuen aitzinean hartzeko
il n'a rien pris depuis hier
ez du deus hartu atzoz geroztik
je prends deux aspirines par jour
egun guziez bi aspirina hartzen ditut
f)
 = acheter
 + billet, essence hartu
j'ai pris 45 litres d'essence ce matin
45 pinta ezantza hartu ditut goiz honetan
 = réserver
 + couchette, place atxiki (aitzinetik) hartu
g)  = accepter
 + client, locataire hartu
l'école ne prend plus de pensionnaires
eskolak ez du gehiago barnetiarrik hartzen
h)  = noter
 + renseignement, adresse, nom, rendez-vous hartu
prendre des notes
notak hartu
i)  = adopter
 + décision, risque, mesure hartu
 + air, ton hartu
il prit un ton menaçant
mehatxuzko boza hartu zuen
j)  = acquérir
prendre de l'autorité
larderia gehiago ukan
il a pris de l'autorité
larderia gehiago badu orain
cela prend un sens particulier
erran-nahi berezia hartzen du
k)
 = faire payer hartu
ce spécialiste prend très cher
espezialista hori izigarri kario da
l)  = subir familier
 + coup, choc hartu bildu
il a pris la porte en pleine figure
ateak begitartean jo du, bete-betean borta begitarte erditan hartü dü (ZU)
qu'est-ce qu'on a pris!
reproches zer ez dugun entzun!
averse zer erauntsia bildu dugun!
il a pris pour les autres
besteentzat pekatu du
m)  = réagir à
 + nouvelle hartu
si vous le prenez ainsi
horrela hartzen baduzu
il a bien pris la chose
gauza ontsa hartu du
il l'a bien pris
ontsa hartu du
il a mal pris la chose
gauza gaizki hartu du
il l'a mal pris
gaizki hartu du
il a mal pris ce que je lui ai dit
erran diodana gaizki hartu du
prendre qch avec bonne humeur
zerbait umore onez hartu zerbait imur honez hartü (ZU)
prendre les choses comme elles sont
gauzak diren bezala hartu
prendre la vie comme elle vient
bizia heldu den bezala hartu bizia jiten den bezala hartü (ZU)
n)  = manier
 + personne hartu
elle sait le prendre
badaki nola har
 + problème lotu
elle sait prendre les problèmes
badaki arazoei nondik nola lot
o) locutions prendre qn/qch pour:
 = considérer comme norbait/zerbait ...tzat hartu ()
pour qui me prenez-vous?
nortzat hartzen nauzu? norentako hartzen naüzü? (ZU)
 = utiliser comme norbait ... gisa/bezala hartu
je vais vous prendre comme collaborateur
lankide gisa hartuko zaitut
prendre qch pour cible
zerbait helburu gisa finkatu zerbait jomugatzat hartu
prendre sur soi:
 = supporter jasan
 = se maîtriser (nor) bere buruaren nagusi egon (nor) bere buruaren jabe egon
 = assumer (nork) bere gain hartu
savoir prendre sur soi
bere buruaren nagusi egoten jakin (nork) bere gain hartzen jakin (ZU)
prendre sur soi de faire qch
zerbaiten egitea nork bere gain hartu
à tout prendre:
oro har
2 verbe intransitif
a)  = durcir
 sujet:ciment, pâte, crème hartu
ce ciment prend vite
zimentu horrek fite hartzen du
b)  = réussir
 sujet:mouvement, mode arrakasta ukan
c)
 = s'enraciner lotu
le lilas a bien pris
lila ontsa lotu da
avec moi, ça ne prend pas familier
enekin ez da horrelakorik enekin ez dü balio (ZU)
d)  = commencer à brûler
 sujet:feu piztu lotu
le feu ne veut pas prendre
suak ez du piztu nahi süa ez da lotü nahi (ZU)
accidentellement lotu
voilà que le feu prend et s'étend à toute vitesse
horra non sua lotzen eta hedatzen den inomine santian
 sujet:allumette piztu
 sujet:bois su hartu suak hartu
une fois que le bois a pris feu, par contre, on dit qu'il a le pouvoir de chauffer
egurra suak hartuz geroz, aldiz, erraten da baduela berotzeko ahalmena
e)
 = passer hartu
prendre par les petites rues
karrika hertsiak hartu karrika hertsietarik pasatu
3 se prendre verbe pronominal
a)  = se considérer
il se prend pour un intellectuel
bere burua intelektualtzat dauka bere bürüa intelektüeltako hartzen dü (ZU)
pour qui se prend-il?
nortzat dauka bere burua? bere bürüa norentako hartzen dü? (ZU)
se prendre au sérieux
bere buruaz hartua izan
b)
 = accrocher, coincer kokatu
mon manteau s'est pris dans la porte
ene berokia atean kokatu da ene berokia bortan lotü da (ZU)
c) locutions s'en prendre à:
 = passer sa colère sur -i jazarri -i mendekatu
même si l'homme n'avait pas de ticket, ce n'était pas une raison de s'en prendre à lui comme la police l'a fait
gizonak txartelik ez bazuen ere, ez zen arrazoi bat hari mendekatzeko polizia mendekatu zaion bezala
il s'en est pris à moi qui n'y étais pour rien
eni jazarri zait, ez nuelarik deus ikustekorik horretan eni oldartü zait, ez nüalarik deüs ikustekorik (ZU)
 = blâmer kexatu
tu ne peux t'en prendre qu'à toi
ez haiz hire buruaren kontra baizik kexatzen ahal
s'y prendre:
lotu plantatu
il ne sait pas s'y prendre
ez daki nondik lot/nola egin
je ne sais pas comment tu t'y prends
ez dakinat nola plantatzen haizen
il faut s'y prendre à l'avance
aitzinetik plantatu behar da
il s'y est mal pris
gaizki plantatu da
savoir s'y prendre avec qn
norbaitekin nola egin jakin norbaitekin nondik lot jakin
il sait s'y prendre avec les enfants
badaki nola egin haurrekin