[chercher des mots basques à l'intérieur du dictionnaire]

aux mots basques

arriver

arriver /aʀive/ // 1 verbe intransitif
a)
au terme d'un voyage heldu heltü (ZU) () arribatu (BL) iritsi (MD) ailegatu (MD)
arriver à
 + ville (norabait) heldu
arriver en France
Frantziara heldu
nous sommes arrivés
helduak gara heltürik gira (ZU)
le train doit arriver à 6 heures
trena 6 orenetan heldu beharra da treinak 6 orenetan heltü behar dü (ZU)
réveille-toi, on arrive!
atzar hadi, heltzen ari gaituk! iratzar hadi, heltzen ari gütük! (ZU)
nous ne sommes pas arrivés assez tôt pour prendre l'autobus
ez gara aski goiz arribatu autobusaren hartzeko
arriver le premier
à une course lehen heldu
à une soirée, une réception lehenik heldu
celui qui est arrivé le premier nous regarde avec un sourire aux lèvres
ezpainetan irriño batekin beha dagokigu lehenik heldu izan dena
les premiers arrivés
lehen helduak
les premiers arrivés placeront les bornes limites
lehen helduek mugarriak ezarriko dituzte lehen heltüek zedarriak ezariko dütüe (ZU)
b)  = approcher
 sujet:saison, nuit, personne, véhicule heldu
il arrive en courant
lasterka heldu da lasterka horra da (ZU)
j'arrive!
heldu naiz! horra niz! (ZU)
le train arrive en gare
trena geltokira heltzen ari da
l'air arrive par ce trou
airea zilo horretarik heldu da airea zilo hortarik horra da (ZU)
c)  = atteindre
arriver à
heldu
la nouvelle est arrivée jusqu'à nous
berria gureganaino heldu da
le lierre arrive jusqu'au 1er étage
huntz hostoa lehen estairaino heltzen da züzkeia lehen selaurüala heltzen da (ZU)
l'eau lui arrivait (jusqu')aux genoux
ura belaunetara heltzen zitzaion hura belaünetara heltzen zeion (ZU)
et le problème des salaires? — j'y arrive
eta soldaten arazoa? — orain aipatuko dut
nous savons aussi bien que quiconque que nous n'arrivons pas à la cheville de nos anciens, ni en talent, ni en aménité
nehork bezain ontsa badakigu ez garela heltzen lehenagokoen aztalera, ez talenduz ez eta goxotasunez
arriver au pouvoir
boterera heldu
d)  = réussir
arriver à
+ infinitif (zerbait)-etara heldu
je voudrais arriver à lui faire comprendre qu'il a tort
makurrean dela ulertarazi nahi nioke okerrean dela konpreniarazi nahi nioke (ZU)
il n'arrive pas à le comprendre
ez du ulertzen ahal ezin ulertua du ez da konprenitzera heltzen (ZU)
je n'arrive pas à faire ce devoir
etxeko lan hori ez dut egiten ahal
tu y arrives?
heltzen haiza? egiten ahal duka azkenean?
je n'y arrive pas
ez naiz heltzen ezin dut egin (zab.)
arriver à ses fins
helburuak bete helbürüak bete (ZU) (nor) bere xedeetan heldu xedea konplitu
il n'arrivera jamais à rien
ez da sekula deusetara helduko
c'est de cette manière que j'y arrivais le mieux
molde horretan heltzen nintzen hobekienik
e)
 = atteindre une réussite sociale gorako gizarte mailetara heldu zerbaitetara heldu (lag.ar.)
il se croit arrivé
jadanik heldua balitz bezala ari da
f)
 = se produire gertatu suertatu agitü (ZU)
c'est arrivé hier
atzo gertatua da atzo agitü da (ZU)
ce sont des choses qui arrivent
gertatzen diren gauzak dira
que lui est-il arrivé?
zer agitu zaio? (ZU)
tu n'oublies jamais? — ça m'arrive
ez dun sekula ahanzten? — gertatzen zaidak
cela ne m'arrivera plus!
ez zait gehiago horrelakorik gertatuko ez dut berriz eginen!
ça devait lui arriver
gertatu behar zitzaion (lag.ar.)
g)
arriver à qn de qch norbaiti ... -tzea gertatu norbait ... -tzera heldu
s'il vous arrive de lui parler, dites-lui ...
gertatzen bazaizu harekin solasean aritzea, erran iezaiozu (edo 'erraiozu') agitzen balinbazaizü harekin mintzatzea, erran ezozü... (ZU)
s'il lui arrivait de perdre son travail
lanaren galtzea gertatzen balitzaio lanaren galtzea agit balekio (ZU)
h) en arriver à:
on n'en est pas encore arrivé là!
résultat négatif ez gara oraino hein horretara helduak! ez gira orano hein hortara heltürik (ZU)
résultat positif ez gara oraino horretaratuak!
on en arrive à se demander si cela n'a pas été volontaire
azkenean zure buruari galdatzen diozu ez ote den nahitara egina izan
c'est triste d'en arriver là
tristezia da horretaratzea
2 verbe impersonnel
il est arrivé un accident
istripu bat gertatu da istripü bat agitü da (ZU)
il lui est arrivé un accident
ezbeharra gertatu zaio
quoi qu'il arrive
gertatzen dena gerta zer nahi agitürik (ZU)
comme il arrive souvent
maiz gertatzen den bezala üsü agitzen den bezala (ZU)
cela m'arrive de temps en temps
noizbehinka agitzen zait noiztenka agitzen zait (ZU)
il arrive que/de:
il m'arrive d'oublier
gertatzen zait ahanztea
il lui arrive de se tromper
gertatzen zaio huts egitea
il m'est arrivé plusieurs fois de le voir
behin baino gehiagotan gertatu zait haren ikustea
il ne lui arrive pas souvent de mentir
ez zaio maiz gertatzen gezurrik erratea ez du maiz gezurrik erraten